Frá árinu 2021 hefur ReSource með þátttöku sveitarfélaga og stofnana á Íslandi staðið fyrir innleiðingu á loftgæðamælaneti á Íslandi.  Kynning á verkefninu hófst á Reykjavíkursvæðinu en mun færast yfir landið með þáttöku fleiri sveitarfélaga og stofnana á landinu.  Loftgæðanetið byggir á skynjurum frá Airly technology. Skynjararnir vakta mikilvægar breytur og gasstyrk í andrúmslofti.  Þeir þurfa að tengjast rafmagni og vera staðsettir á aðgengilegu svæði til að útvega gögn um loftgæði.  Airly vann til verðlauna sem besti PM útiskynjarinn árið 2020 frá Airlabs og er í samstarfi við opinberar stofnanir á Norðurlöndum eins og NILU – Norwegian Institute for Air Research.

ReSource hefur unnið markvisst að því að auka loftgæðavöktun með Airly skynjurum og nú síðast bættust eftirfarandi aðilar við netið:

• Mosfellsbær: 3 skynjarar (PM_{2,5 & 10}, NO₂, O₃, SO₂ & CO)
• Reykjavíkurborg: 12 skynjarar (PM_{2,5 & 10}, NO₂, O₃, SO₂ & CO)
• Vegagerðin: 4 skynjarar (PM_{2,5 & 10})

Á myndinni má sjá staðsetningu skynjaranna.  (ferhyrningar = skynjarar frá UST,  hringir = Airly skynjarar) :

Loftgæðamælanet :

Mæling loftgæði með breiðu neti af skynjurum er hagkvæmara en að nota eina stöð, þannig fáum við m.a. :

• Meiri yfirferð: Netið getur þakið stærra svæði og þannig fært okkur ítarlegri skilning á loftgæðum fyrir tiltekin svæði.
• Greiningu á staðbundinni mengun: Með því að mæla loftgæði á mörgum stöðum er hægt að greina tiltekin svæði þar sem mengunarstig er sérstaklega hátt og fundið þannig uppsprettu mengunar.
•  Rauntímavöktun: Með loftgæðaneti er hægt að fylgjast með loftgæðum í rauntíma og vara þannig við hugsanlegri mengun svo hægt sé að grípa strax til aðgerða.
• Meiri nákvæmni: Með því að mæla mörg mengunarefni á mörgum stöðum í einu, getur netið gefið nákvæmari mynd af loftgæðum og dregið úr líkum á mæliskekkju eða ósamræmi.
• Betri skilningur á tímabundnum breytileika: Netið getur greint breytileika loftmengunarefna og aðstoðað við að bera kennsl á mynstur og þróun, sem getur verið gagnlegt til að meta skilvirkni aðferða til að minnka loftmengun.

Airly skynjari

Uppspretta loftmengunar í Reykjavík

Helstu ástæður loftmengunar í Reykjavík eru samgöngur, iðnaður og virkjanir. Einnig geta  náttúrulegir viðburðir eins og rykstormar og eldgos haft áhrif á loftgæði.

• Samgöngur: Stór hluti loftmengunar í Reykjavík stafar af útblæstri frá farartækjum og skipum, sérstaklega þeim sem ganga fyrir dísilolíu. Þessi losun felur í sér svifryk (PM) og niturdíoxíð (NO2), sem geta haft neikvæð áhrif á heilsu manna. Óbein losun vegna flutningssamgangna er einnig talin vega þungt í loftmengun.  Óbein losun er til dæmis ryk sem kemur frá vegum (malbik) eða ryk sem safnast fyrir á veginum og færist til í loftinu við akstur ökutækja.

• Iðnaður: Iðnaðarstarfsemi stuðlar einnig að loftmengun í borginni. Iðnaður losar mengunarefni eins og PM, NO2, brennisteinsdíoxíð (SO2) og/eða ryk. • Virkjanir sem nýta fyrst og fremst jarðhita, losa einnig mengunarefni eins og SO2, H2S og NO2, losun frá þeim getur borist yfir höfuðborgina og nágrenni hennar.

• Rykstormar í Reykjavík eru tiltölulega sjaldgæfir en þeir geta komið upp þegar sterkir vindar blása lausum jarðvegi og ryki frá nærliggjandi svæðum inn í borgina. Rykstormar geta aukið magn svifryks (PM) í loftinu verulega, sem getur verið skaðlegt heilsu manna við innöndun. PM getur valdið öndunarerfiðleikum, svo sem astma og berkjubólgu og getur einnig aukið á undirliggjandi lungna- og hjartasjúkdóma. Enn fremur geta rykstormar einnig skemmt byggingar, brýr, raflínur og aðra innviði, með slípun og tæringu af völdum efna.

• Eldgos á Íslandi geta haft veruleg áhrif á loftgæði í Reykjavík og nærliggjandi svæðum þó þau séu sjaldgæf. Eldgos losa mengunarefni út í andrúmsloftið, þar á meðal ösku, brennisteinsdíoxíð (SO2) og aðrar lofttegundir. Þessi mengunarefni geta haft neikvæð áhrif á heilsu manna og umhverfið.

Hafðu samband ef þú vilt frekari upplýsingar er varða loftgæðamælingar. Þú getur einnig fengið upplýsingar hér: Loftgæði